Komið í veg fyrir neyðarlög nr. 3?

Þegar (almenna) bankakerfið var gert upp í hruninu og árin eftir, var það gert með setningu neyðarlaga í tveimur skrefum. Neyðarlög 1 áttu við stóru bankana 3 og veru sett af ríkisstjórn Geirs Haarde haustið 2008. Neyðarlög nr.2 voru sett í kringum uppgjör sparisjóðkerfisins af ríkistjórn Jóhönnu og Steingríms og voru sjálfstætt framhald af neyðarlögum nr.1 með því "tvisti" að setja mætti í þrot gjaldfær félög með neikvæða eiginfjárstöðu (sem sagt þrátt fyrir að þau gætu greitt af lánum og greitt aðrar skyldur).

Neyðarlög 1 og 2 náðu ekki til Íbúðalánasjóðs enda átti að halda honum lifandi með öllum brögðum. Það var því látið duga að skipta honum upp í "vondan" (ILS) og "góðan" sjóð (HMS) sbr. gömlu og nýju bankana. Hugmyndin var svipuð að sjá með tímanum hvort að gamli vondi sjóðurinn myndi ná að vinna upp neikvæða stöðu sína. Íbúðalán undirritaðs lentu báðum megin í þessu ferli annar helmingur hjá ILS og hinn helmingurinn hjá HMS ( með ýmsum breytingum í gegnum hrunið á því láni sem Íbúðalánasjóður yfirtók af SPRON en sú sorgarsaga er efni í sér pistil).

Það má segja að líklega hefði þetta verið látið ganga jafnvel eftir að búið var að friða stóran hluta þjóðarinnar með "leiðréttingunni" (takk til þeirra skattgreiðanda sem greiddu hana til mín en fengu hennar ekki notið sjálfir). Með batnandi lánshæfis ríkisins fengu þó einhverjir þá hugmynd að gera upp ILS (vonda sjóð) strax þar sem það gæti gefið 100 milljarða eða meira í "hagnað" að "núvirði". Þetta stóð og féll með því sem stendur í greininni hér : "Að því gefnu að sjálf­sögðu að rík­is­sjóður hafi á þeim tíma getað end­ur­fjármagnað sig á markaðsvöxt­um".

Augljósasta leiðin var að semja um þetta við eigendur bréfanna sem að langmestu eru Lífeyrissjóðir og greiða að mestu með Ríkisskuldabréfum. Einhvernveginn fannst BB og félögum gáfulegra að hóta Neyðarlögum 3 sem felast í frumvarpi sem síðasta ríkisstjórn lagði fram. Á þessum stutta tíma hins vegar breyttust enn einu sinni lánskjör ríkissins þannig að væntur 100 milljarða + hagnaður stefndi í 30 milljarða +.

Nú er spurning hvað hafi valdið þessari breytingu. Ath. að breytingin á vöxtum hefur miklu meiri áhrif en á þetta uppgjör, þ.e. nær til allra lána landsmanna. Þetta er ekki ósvipað því sem Liz Truss ætlaði að gera í Bretlandi og varð til þess að hún entist ekki lengi í starfi (munurinn á því er að lánamál og traust Bretlands hafa áhrif á heimsvísu).

Undirritaður ákvað að fylgjast með skuldatryggingarálagi Íslands á þessu tímabili.

1) BB tilkynnir að leggja fram þetta frumvarp ( álagið hækkar eitthvað, lækkar aftur þegar talið er um að samningar sé forgangsatriði...

2) BB fer á fund í Valhöll, fær sér smá með matnum og segir að Reykjavíkurborg sé á hausnum. Álagið á borgina (Lánasjóð Sveitafélaga) rýkur upp daginn eftir og daginn eftir það hjá íslenska ríkinu. Það helst hátt þangað til ÞKRG tekur við.

3) ÞKRG er nýr fjármálaráðherra. Strax er samið um fyrsta uppgjör sem greitt er með Ríkisskuldabréfum. Skuldatryggingarálagið lækkar í það sem var fyrir 1). 

Niðurstaðan: Samningar virðast virka betur en Neyðarlög? 

Lífeyrissjóðirnir stýra ferðinni

Spurning hvað gerist þegar verðtryggingin fer

Upptaka Evru myndi væntanlega leiða til þess að verðtrygging (húsnæðis-)lána yrði afnumin. Þegar skoðaðir eru vextir í ESB löndum með Evru virðist stærð ríkis og viðvarandi viðskiptahalli hafa hvað mest áhrif á vexti. Vextir í þeim löndum sem svipar til efnahags Íslands virðast vera í kringum 7-8%. Það er ekkert langt frá því sem var á árunum 2018-2023 á óverðtryggðum lánum á Íslandi. Helsti munurinn liggur í tímabilinu og sveiflunum. Þannig að helsti akkurinn með upptöku yrði vonandi meiri stöðugleiki, þ.e. ekki sveiflur frá 6-10% eins og gjarnan hefur verið á Íslandi.  

Evran þýðir ekki lægri vexti

Karlinn greinilega hræddur við stríð

Enda kom hann sér undan herþjónustu sjálfur á sínum tima.

Engar áhyggjur Donald, við munum hjálpa þér með reikninginn.

En þú verður samt að berjast með okkur.

 

Íhugar að yfirgefa NATO

Er ekki spurning að nota þá samninga sem eru í gangi betur

Ísland og Noregur eru í dag með fríverslunarsamninga við 50+ ríki utan ESB auk EES-samningsins. Víðtækustu samningar sem Ísland hefur gert utan EES er við Færeyjar og síðast Bretland. Þeir eru byggðir á sama prinsippi og EES og eru ekki betri en sambærilegir að mörgu leiti. Í samningum við Bretland er þó ekki að fullu frjálst flæði vinnuafls og fjármagns.

EES samningurinn, sem er við ríki innan ESB, tryggir fjórfrelsið, þ.e. fólk, fjármagn, vörur (ekki alveg tollfrjálst) og þjónustu. Hann nær ekki lengra að óbreyttu nema ef aðildarlönd ákveða að bæta inn fleiri liðum (sbr. orkupakka og persónuverndarlög).

Nú þurfa Jón og félagar að útskýra hvernig þeir ætli sér að ná betri samningum og færri hindrunum viðskipta með því að fara úr EES. Nokkrar staðreyndir

1) EES samstarf okkar hindrar tæknilega ekki okkur í að gera fríverslunarsamninga við lönd utan ESB. Dæmi um þetta er fríverslunarsamningar okkar við Færeyjar, Sviss og Kína (ég ætla ekki að telja upp hina 50 sem eru næstum ekkert notaðir)

2) Það virðist einhver misskilningur vera í gangi að ef við hættum í EES þá muni aðrar þjóðir ólmar vilja gera betri fríverslunarsamninga við okkur (USA, Kanada og önnur ESB lönd). Vil benda á að þetta var líka sagt í Bretlandi. Raunin þar er önnnur, þeir eru með verri samninga við öll þessi lönd í dag. Er ekki að sjá hvernig okkur eigi að takast betur til.

3) Það hafa verið gerðar 2 úttektir eftir 20 ára afmæli EES-samningsins. Ein var gerð að frumkvæði Björns Bjarnasonar, sjálfstæðismanns með meiru, og hin að frumkvæði núverandi flokksforystu Sjálfstæðisflokksins. Niðurstaðan var í stuttu máli þessi

a) Það er hagkvæmara , þrátt fyrir reglugerðarfarganið, að stunda viðskipti við ESB í gegnum EES samninginn en utan hans.

b) Einhver hluti reglugerðarfargansins er heimatilbúin ("gullhúðun") eða innleiðing á aukapökkum ("orkupakki" t.d.) sem ekki eru innan EES samningsins.

c) Okkur hefur ekki tekist að gera betri fríverslunarsamninga fyrir eða eftir EES. í nútímaþjóðfélagi. eru vöruviðskiptasamningar yfirleitt ekki nægilegir heldur þarf að gera heildarsamninga um þjónustulíka. Samningar sem myndu auka viðskiptahalla eru slæmir. Líka samningar þar sem greiða þarf með vörum til útflutnings.

Endurskoða ætti aðild að EES

Hagsjáin að bera saman epli og perur

Það er ekki hægt að bera saman launaþróun í eigin mynt á Íslandi mið að við lönd með stöðugan gjaldmiðil eins og t.d. Danmörku. Á þessum tíma hefur gengisvísitala íslensku krónunnar farið ur 100 í 180. Þegar leiðrétt er fyrir þessu sést að raun launahækkunin er mjög svipuð og á hinum Norðurlöndunum.

 

Meðallaun hækkað mun meira á Íslandi

Frábær grein

Eins og margar undanfarnar hjá íþróttadeild Moggans um Búndeslíguna. Hafið þakkir fyrir!

Þjarmað að Þjóðarsleggjunni

Hágæðavara

Ikea er líklega uppistaðan í húsgagnakosti flestra heimila á Íslandi. Undirritaður var einmitt að skipta um eina sperruna á svefnsófanum sem brotnaði þegar eldri strákurinn settist full harkalega á hann. Vonandi reynist jafnaðarstefnan traustari.

„Viljum bara það sem virkar“

Glæsilegur ferill

Enginn Norðurlandamaður hefur átt þvílíkan íþróttaferil og það eru bara Floyd Mayweather, Joe Louis (með einni undantekningu), Rocky Marciano, Roy Jones Jr, Joe Calzaghe, Ricardo Lopez og Andre Ward sem hafa haldið mörgum titlum í hnefaleikum ósigraðir svona lengi. Vonandi fáum við að sjá Ceceliu taka einn bardaga í viðbót en annars þökkum við kærlega fyrir sýninguna:)

Tapaði og kveðst hætt

Samningar um þjónustuviðskipti mikilvægari en vöruviðskipti

Í dag er Ísland með vöruviðskiptasamninga við yfir 40 ríki. Hins vegar eru aðeins þjónustuviðskiptasamningar við lönd EES og Færeyjar.

Vöruviðskiptasamningar eru í eðli sínu bundnir við vöruframleiðslu. Lönd sem hafa mikinn iðnað þar sem greidd eru lág laun hagnast, lönd sem hafa lítinn iðnað "tapa", þ.e. það verður viðskiptahalli.

Þróaðri lönd reyna því að stuðla að vöruframleiðslu sem auk þess býður upp á sölu á þjónustu. Það byggir á því að gera saminga um flæði vinnuafls og fjármagns auk vara. Það býður líka upp á að selja út þekkingu án vöruviðskipta og þá þarf að vera auðvelt að starfa milli landa.

Það er því mikilvægt að ná slíkum samningum við Bretland og Bandaríkin, ekki bara vörusviðskiptasamningum.

Erum með alltof marga eingöngu vöruviðskiptasamninga og flestir þeirra framkalla viðskiptahalla í dag (þ.e við flytjum meira inn en út)

 

Góðar fréttir fyrir okkur

Styrkir klárlega stöðu okkar í samningum við Breta um fríverslun (sem alltaf er verið að klára skv. elsku Gulla). Vonandi samt fellur ekki gengi Pundsins alltof mikið.

Samdráttur í bresku efnahagslífi